Ιός είναι ένα μικρό πρόγραμμα το οποίο έχει δημιουργηθεί για να αλλάξει τον τρόπο κατά τον οποίο λειτουργεί ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής, χωρίς την άδεια ή τη γνώση του χρήστη. Είναι ένα τμήμα ηλεκτρονικού κώδικα ο οποίος προσκολλάται σε ένα λογισμικό ή ένα αρχείο, ώστε να μπορεί να μεταδοθεί από υπολογιστή σε υπολογιστή. Προσβάλει, καθώς μετακινείται, και μπορεί να καταστρέψει το λογισμικό σας, το υλισμικό σας και τα αρχεία σας.
Η απελευθέρωση ενός ιού μπορεί να προκαλέσει την καταστροφή δεδομένων του υπολογιστή σας ή να επιτρέψει την πρόσβαση τρίτων σε αυτόν, στο δίκτυο και σε όλους τους υπολογιστές που είναι συνδεδεμένος.
Με ποιόν τρόπο μεταδίδονται οι ιοί;
Ουσιαστικά όλοι οι ιοί δεν μπορούν να εξαπλωθούν εάν δεν ανοίξετε ή δεν εκτελέσετε κάποιο μολυσμένο πρόγραμμα. Ο κύριος τρόπος
διάδοσης των πιο επικίνδυνων ιών είναι μέσω των συνημμένων του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, δηλαδή μέσω των αρχείων τα οποία αποστέλλονται μαζί με κάποιο μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Ο ιός εκτελείται όταν ανοίξετε ένα προσβλημένο συνημμένο αρχείο.
Άλλοι ιοί διαδίδονται μέσω προγραμμάτων ή αρχείων τα οποία κατεβάζετε από το διαδίκτυο ή από προσβλημένα CD’s ή USB’s. Ο πιο διαδεδομένος τρόπος να προσβληθεί ο υπολογιστής σας από ιό μέσω διαδικτύου είναι όταν κατεβάζουμε μουσική, παιχνίδια ή γενικά αρχεία από άγνωστες πηγές.
Λογισμικό υποκλοπής spyware Το λογισμικό υποκλοπής spyware, είναι ένας γενικός όρος για λογισμικό το οποίο εκτελεί συγκεκριμένες ενέργειες, όπως προώθηση διαφημίσεων, συλλογή προσωπικών δεδομένων ή αλλαγή των ρυθμίσεων του υπολογιστή σας χωρίς την εκ των προτέρων συγκατάθεσή σας.
Οι πιο γνωστές μορφές προγραμμάτων υποκλοπής μπορούν να αλλάξουν τη συμπεριφορά του υπολογιστή σας, να τον καθυστερούν υπερβολικά, ακόμη και να του προκαλέσουν βλάβη. Περισσότερο επικίνδυνο είναι το γεγονός ότι τα προγράμματα υποκλοπής μπορούν να παρακολουθήσουν τις συνήθειες περιήγησης των παιδιών, να αποσπάσουν κωδικούς πρόσβασης καθώς επίσης και να επιτρέψουν σε κάποιον εισβολέα να πάρει τον έλεγχο του υπολογιστή σας. Κακόβουλα λογισμικά μπορεί να εγκατασταθούν στον υπολογιστή χωρίς το παιδί να το γνωρίζει ή χωρίς να συναινείτε.
Ένα κακόβουλο πρόγραμμα μπορεί να είναι ενσωματωμένο σε κάποιο πρόγραμμα που σκοπεύετε να κατεβάσετε από το Διαδίκτυο. Για παράδειγμα, ενώ το παιδί κάνει λήψη ενός παιχνιδιού, το “παιχνίδι” μπορεί να βρει στον υπολογιστή προσωπικά στοιχεία του και να τα στείλει σε επιτήδειο χρήστη. Κάποια είδη κακόβουλου λογισμικού εξαπλώνονται αποστέλλοντας αυτόματα ηλεκτρονικά μηνύματα από τον “μολυσμένο” υπολογιστή όπου έχουν εγκατασταθεί σε κάθε ηλεκτρονική διεύθυνση που βρίσκουν αποθηκευμένη σε αυτόν.
Ο βασικότερος κανόνας για την αποφυγή λήψης και αποθήκευσης λογισμικού υποκλοπής είναι η προσεκτική ανάγνωση όλων των μηνυμάτων που εμφανίζονται στην οθόνη του υπολογιστή. Ο χρήστης δε θα πρέπει σε καμία περίπτωση να κάνει κλικ στο «Ναι» ή το «Όχι» των παραθύρων χωρίς να διαβάζει το περιεχόμενό τους, ενώ θα πρέπει να κλείνει το παράθυρο χωρίς να κάνει κλικ, όταν δεν το καταλαβαίνει.
Συμβουλές για να μην "κολλήσει" ο υπολογιστής σας ιό Υπάρχουν πολλοί τρόποι αποφυγής λήψης ιών στον υπολογιστή σας και αποφυγής της πρόσβασης σε ιστοσελίδες με κακόβουλα προγράμματα. Ο πιο βασικός έχει να κάνει με το πόσο ασφαλής είναι η Μηχανή Αναζήτησης που χρησιμοποιείτε.
Η μηχανή αναζήτησης Bing της Microsoft (www.bing.com) προσφέρει δύο βασικές λειτουργίες για την ασφαλή πρόσβαση στο διαδίκτυο. Η πρώτη λειτουργία ενεργοποιείται όταν ένας χρήστης επιλέξει ιστοσελίδα από τα αποτελέσματα της αναζήτησης για να κατεβάσει (download) αρχεία από το διαδίκτυο. Αν η ιστοσελίδα που έχει επιλέξει έχει μολυνθεί από κακόβουλα προγράμματα (malware) ή έχει καταλειφθεί από χάκερς τότε το Bing δεν οδηγεί το χρήστη στη μολυσμένη ιστοσελίδα αλλά τον ενημερώνει για το πρόβλημα.
Η δεύτερη βασική λειτουργία ασφαλείας που προσφέρει το Bing είναι η ικανότητα να μην παρουσιάζει στα αποτελέσματα της αναζήτησης ιστοσελίδες που περιέχουν κακόβουλα προγράμματα (malware) ηλεκτρονικής απάτης (engineering phishing).
Άλλες γενικές συμβουλές είναι οι εξής:
Μην κατεβάζετε λογισμικό από πηγή την οποία δεν εμπιστεύεστε.
Μην ανοίγετε οποιαδήποτε συνημμένα αρχεία ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, από μια άγνωστη, ύποπτη ή μη έμπιστη πηγή ή εάν το ΘΕΜΑ (subject) είναι αμφισβητήσιμο ή απροσδόκητο.
Διαγράφετε τα μηνύματα διαφημιστικού περιεχομένου (spam) και μην απαντάτε σε κανένα από αυτά.
Προσοχή κατά το σώσιμο (saving) των αρχείων από το διαδίκτυο. Εξασφαλίστε ότι η πηγή είναι νόμιμη και αξιόπιστη. Σιγουρευτείτε ότι ένα πρόγραμμα anti-virus ελέγχει τα αρχεία που σώζονται στο χώρο σας. Εάν δεν είστε βέβαιοι, μην εκκινείτε μια τέτοια διαδικασία.
Κρατήστε τα σημαντικά σας αρχεία σε κάποιο αποθηκευτικό μέσο (back up). Σε περίπτωση που κάποιος ιός καταστρέψει τα αρχεία σας, θα μπορείτε με αυτόν τον τρόπο να τα αντικαταστήσετε, αποκαθιστώντας τη ζημιά που πιθανόν να έχουν υποστεί.
Ενημερώσεις λειτουργικού συστήματος και προγραμμάτων Δεν υπάρχει σίγουρος τρόπος να γνωρίζετε εάν το σύστημά σας έχει προσβληθεί από ιό, εκτός εάν κρατάτε ενημερωμένο το λογισμικό προστασίας από ιούς. Οι σημαντικές ενημερώσεις και οι ενημερώσεις υψηλής προτεραιότητας τόσο του λειτουργικού συστήματος όσο και του λογισμικού ασφάλειας του υπολογιστή είναι κρίσιμες για την ασφάλεια
και την αξιοπιστία του υπολογιστή σας. Προσφέρουν την πιο πρόσφατη προστασία ενάντια σε κακόβουλες ηλεκτρονικές δραστηριότητες.
Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας - Υπηρεσία Διαδικτύου και Επικοινωνίας
